Miejsce, w którym odbywa się wykonywanie obowiązków służbowych, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia ze stanowiskiem biurowym, czy pracą w zakładzie przemysłowym, musi posiadać odpowiednie wyposażenie i oferować zatrudnionym właściwy komfort. To niezbędne dla zapewnienia optymalnych warunków pracownikom, ale również do spełnienia wymagań prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jedną z podstawowych kwestii w tym temacie są toalety w miejscu pracy. Ile toalet dla pracowników powinno znaleźć się w zakładzie? Jak powinny być wyposażone? Wszystkie niezbędne informacje znajdują się w poniższym wpisie!
Łazienka w biurze i zakładzie pracy – ogólne informacje
Główną zasadą, związaną z toaletami w miejscu pracy jest ich dostępność dla wszystkich zatrudnionych oraz nieprzerwane ich działanie. Nie może być sytuacji, w której pracownik nie ma żadnej możliwości skorzystania z łazienki na terenie biura czy zakładu. Jeżeli wejście wymaga użycia karty magnetycznej lub klucza, to oczywiste jest, że dostęp do nich powinien mieć każdy pracownik.
Umożliwienie nieskrępowanego zaspokajania potrzeb fizjologicznych to podstawowe prawo każdego pracownika, a wszelkie uchybienia w tym zakresie mogą prowadzić do znacznych nieprzyjemności dla pracodawcy i styczności z instytucjami państwowymi, takimi jak PIP. Prawo jasno określa, ile pomieszczeń sanitarnych powinno znajdować się w zakładzie pracy, jakie powinny posiadać wyposażenie i jak muszą być zorganizowane. Wszystkie najważniejsze kwestie znajdują się poniżej.
Toaleta dla personelu – przepisy prawne
Szczegółowe wytyczne dotyczące toalet w miejscu pracy znajdują się w załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a konkretnie w rozdziale 4, poświęconym ustępom. Możemy w nim przeczytać, że:
- Ustępy powinny znajdować się nie dalej niż 75 m od miejsca, w którym wykonywana jest praca. W przypadku osób wykonujących swoje obowiązki na otwartej przestrzeni (np. na budowie) odległość ta może wynieść 125 m.
- Toaleta musi znajdować się na wszystkich piętrach budynku, chyba że na danej kondygnacji pracuje mniej niż 10 osób. Wówczas wystarczy łazienka na sąsiednim piętrze.
- Ważny jest również dostęp do toalet bezpośrednio z miejsc/korytarzy ogólnodostępnych.
- W każdej łazience powinno znajdować się pomieszczenie przejściowe z umywalkami. Ich liczba również jest precyzyjnie określona przez załącznik do wskazanego rozporządzenia i wynosi jedną umywalkę na trzy toalety lub pisuary (oczywiście przy mniejszej ich liczbie musi znajdować się przynajmniej jedna umywalka).
- Niezbędna jest naturalnie odpowiednia wentylacja wewnątrz pomieszczeń łazienkowych, a szczegóły dotyczące wymiany powietrza w zależności od liczby toalet znajdują się w tekście omawianego załącznika.
- Dla pracowników wykonujących swoje obowiązki na świeżym powietrzu lub w budynkach bez instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej można postawić toalety wolnostojące ze szczelnym zbiornikiem na nieczystości.
- W łazienkach powinna zostać zamontowana przynajmniej jedna toaleta i jeden pisuar na 30 mężczyzn oraz przynajmniej jedna toaleta na 20 kobiet.
Powyżej zaznaczone zostały najważniejsze przepisy prawne, w kontekście toalet dla personelu, ze wskazanego załącznika do Rozporządzenia, a dla dokładnego zapoznania się z wytycznymi, polecamy oczywiście lekturę pełnej treści, która znajduje się pod tym linkiem.
Toalety dla niepełnosprawnych w miejscu pracy
Powyższe zasady, choć bardzo precyzyjne, nie mówią nic o liczbie i wyposażeniu toalet w przypadku osób niepełnosprawnych. Wymagania dotyczące tych pomieszczeń są oczywiście znacznie odmienne od wytycznych przewidzianych do standardowych łazienek w miejscu pracy.
Jeżeli chodzi o toalety dla niepełnosprawnych, przepisy stanowią, iż muszą one znaleźć się w każdym zakładzie zatrudniającym takie osoby. Nie ma więc konieczności tworzenia specjalnie dostosowanych łazienek we wszystkich budynkach, jednak w perspektywie warto zdecydować się na odpowiednie zaplecze, aby móc bez przeszkód korzystać z usług osób niepełnosprawnych w roli pracowników.
Toalety w miejscu pracy dla niepełnosprawnych najczęściej dostosowane są do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, ponieważ to one potrzebują najwięcej udogodnień. Najważniejsze z nich to:
- Przestrzeń manewrowa o średnicy co najmniej 1,5 metra. Dzięki temu niepełnosprawni na wózkach bez przeszkód mogą poruszać się w pomieszczeniu.
- Drzwi powinny być szerokie na tyle, aby bez problemu zmieścił się w nich wózek inwalidzki. Przyjmuje się, że jest to 90-100 cm. Oczywiście nie powinno być żadnych progów oraz elementów, które mogą przeszkodzić w swobodnym wjeździe do łazienki.
- Określone są również parametry wszystkich urządzeń znajdujących się w pomieszczeniu. Chodzi tu o wysokość miski ustępowej, umywalki, lustra, uchwytów, podajników, suszarek czy chociażby gniazd elektrycznych.
Szczegóły dotyczące wyposażenia łazienek dla niepełnosprawnych znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Prysznic w miejscu pracy
Kabiny natryskowe nie są konieczne w miejscu pracy, jednak wymaga się ich stosowania w przypadku zajęć, które mogą powodować zabrudzenie ciała. Pracownik powinien mieć możliwość kąpieli i odświeżenia się po swojej zmianie. Prysznice mogą być umieszczone w zupełnie odrębnym pomieszczeniu, ale są czasem również ulokowane w przestrzeni łazienkowej. Wszystko zależy od zaplanowania pomieszczeń sanitarnych w danym budynku.
Natryski powinny być umieszczone niedaleko szatni, a ich liczba powinna wynosić przynajmniej jedną kabinę na 8 pracowników. Jeżeli dane zajęcie wymaga kontaktu z substancjami trującymi, promieniotwórczymi lub chociażby pylącymi i o ostrym zapachu, jedna kabina prysznicowa powinna przypadać na co najwyżej 5 pracowników.
Wyjątkowe sytuacje, awarie, remonty
Wspomnieliśmy powyżej, że zgodnie z przepisami zatrudnieni powinni mieć stały i nieutrudniony dostęp do toalet w miejscu pracy. Co w takim razie powinien zrobić pracodawca lub w zarządca budynku, w którym miała miejsce awaria lub konieczny jest remont łazienek?
Jeżeli mamy do czynienia z krótkotrwałą awarią, ważne jest zapewnienie rozwiązań tymczasowych, np. w postaci mobilnych WC z umywalkami. Nie dotyczy to jednak sytuacji długotrwałych, ponieważ taki stan rzeczy (brak lub znacznie utrudniona możliwość korzystania z toalety) może zostać zgłoszony do Państwowej Inspekcji Pracy, która po kontroli może nałożyć na pracodawcę stosowną karę.
Jeżeli chodzi o konieczne remonty, najlepszym pomysłem jest odpowiednie ich planowanie i wykonywanie niezbędnych napraw krok po kroku. Po zakończonej renowacji jednego pomieszczenia można zabrać się za drugie, tak aby umożliwić pracownikom stały dostęp do toalety. Należy stale mieć na uwadze obowiązujące przepisy, z których remonty nie zwalniają osób odpowiedzialnych za zarządzanie biurem czy innym miejscem pracy.
Toalety w miejscu pracy – podsumowanie
Jak widać, przepisy prawne dosyć jasno wskazują, ile toalet dla pracowników powinno znaleźć się w zakładzie i jakie wymagania muszą spełnić. Dzięki temu zatrudnieni mogą oczekiwać odpowiedniego standardu, niezależnie od rodzaju budynku (czy innej przestrzeni), w którym pracują. Dla osób odpowiedzialnych za organizację miejsca wykonywania obowiązków służbowych oznacza to konieczność wypełnienia wszystkich niezbędnych zapisów rozporządzeń, odnoszących się do bezpieczeństwa i higieny pracy. Powyżej przedstawione zostały najważniejsze z nich, a po szczegóły zapraszamy do wskazanych w tekście aktów prawnych.
Jeżeli znajdujesz się na etapie planowania przestrzeni toalety dla pracowników, zapraszamy serdecznie do zapoznania się z naszą ofertą. Zapewniamy profesjonalne kabiny WC, ścianki, osłony, szafki do szatni, blaty umywalkowe, zabudowy HPL i pozostałe elementy niezbędne w pomieszczeniach sanitarnych w miejscu pracy i nie tylko. Chętnie pomagamy w wyborze najlepszej opcji, dostosowanej w pełni do wymagań danej przestrzeni. Czekamy na kontakt!
