Toaleta w szkole i przedszkolu – potrzeby dzieci podstawą projektu

Projekty pomieszczeń higieniczno-sanitarnych muszą uwzględniać ich przeznaczenie – w końcu WC dla dzieci w przedszkolu znacznie różni się nawet od łazienki szkolnej, a co dopiero od toalety dla dorosłych. Wyposażenie szkół i przedszkoli powinno być dostosowane do wieku użytkowników, a więc bezpieczne i praktyczne, ale także przyjazne – aby wspierać dzieci w codziennym rozwoju i nabywaniu samodzielności.

Łazienka dla dzieci: dostępna i zapraszająca przestrzeń

Dzieci – zwłaszcza te w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – są wymagającymi użytkownikami. Pobyt w placówce oświatowej często je stresuje, dlatego projektanci pomieszczeń w szkołach i przedszkolach starają się stworzyć dla nich przyjazną przestrzeń. Duże znaczenie ma w niej kolorystyka i ogólny wygląd pomieszczeń, w tym dostosowanie do wieku dziecka każdego elementu – także toalet czy szafek szkolnych.

Na szczęście w zapomnienie odeszły już czasy, gdy szkolne korytarze straszyły wyglądem ścian i szafek: dzisiaj już dba się o ich atrakcyjność. To samo dotyczy pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, które muszą spełniać pewne wymogi, ale poza tym powinny także zachęcać, zapraszać – zwłaszcza przedszkolaków i dzieci z młodszych klas. Przyjazne otoczenie zmniejsza stres, czyni szkołę czy przedszkole bardziej atrakcyjnym miejscem i wspomaga codzienny rozwój.

Bezpieczna łazienka w przedszkolu lub szkole: przepisy i dobre praktyki

Infrastruktura dla dzieci i młodzieży musi także spełniać określone normy – należy przestrzegać narzuconych zasad i stosować materiały z atestami potwierdzającymi bezpieczeństwo. Projektanci toalet do szkół i przedszkoli stoją więc przed wyzwaniem – owoce ich pracy muszą spełniać wymagania zarówno prawa, jak i dzieci.

Łazienka w szkole czy przedszkolu wymaga przede wszystkim dostosowania do wieku użytkowników. To niezwykle ważne, bo zamontowane za wysoko deski sedesowe czy umywalki utrudniają maluchom przekroczenie kolejnego kamienia milowego rozwoju, jakim jest nauka samodzielnego korzystania z toalety. Nie może dochodzić do sytuacji, w której dzieci nie chcą korzystać z toalety lub myć rąk, bo sprawia im to problemy. Chodzi w końcu o ich zdrowie i bezpieczeństwo.

Toaleta szkolna i przedszkolna: obowiązujące przepisy prawne

Podstawowym aktem prawnym regulującym toalety w szkołach i przedszkolach jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepisy odnoszące się do przestrzeni higieniczno-sanitarnych w placówkach dla dzieci i młodzieży zawierają także:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych określa przede wszystkim zakres obowiązków placówki, np. zapewnienie dostępu do bieżącej i ciepłej wody, środków myjących i papieru toaletowego czy ręczników (ewentualnie suszarek elektrycznych). Przepisy te regulują również liczbę toalet i umywalek przypadających na ucznia oraz parametry techniczne pomieszczeń i ich wyposażenia.

Poniżej zebraliśmy najważniejsze wytyczne, które dyktują akty prawne, normy i dobre praktyki.

Uwaga! Zgodnie z definicjami zawartymi w aktach prawnych szkoła i przedszkole są budynkami użyteczności publicznej, natomiast toalety należą do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, podobnie jak szatnie, natryski i przebieralnie. Zawarte w ustawach i rozporządzeniach wytyczne często są ogólne i odnoszą się właśnie do tych dwóch pojęć.

Toalety w szkole: przepisy sanitarne

• Umywalki – na każde 20 uczniów powinna przypadać co najmniej jedna umywalka.
• Toalety i kabiny sanitarne – należy zamontować co najmniej jedną miskę ustępową na każde 20 uczennic oraz minimum jedną miskę ustępową i jeden pisuar na 30 uczniów (o ile przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy nie stanowią inaczej). W toaletach szkoła powinna zapewnić warunki określone w §85 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych. Precyzuje on m.in. minimalną szerokość drzwi (0,9 m) i wymiary kabin (szerokość: 1 m, długość: 1,1 m, wysokość ścianek i drzwi: 2 m, prześwit nad podłogą: 0,15 m).

Ponadto kabiny WC dla szkół powinny być odporne na wodę i wilgoć, zabrudzenia (łatwość czyszczenia) i uszkodzenia (wytrzymałość). Najlepiej sprawdzają się kabiny z HPL (laminatu produkowanego pod wysokim ciśnieniem) bądź LPW (laminowanej płyty wiórowej). Warto też zastosować zamkopochwyt. To najbezpieczniejszy dla uczniów sposób zamykania i otwierania drzwi – w razie zatrzaśnięcia czy zagrożenia kabinę można łatwo otworzyć z zewnątrz.

• Toaleta dla niepełnosprawnych – zgodnie z §86 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych należy zachować przestrzeń manewrową o wymiarach co najmniej 1,5 × 1,5 m. W toalecie (i na drodze do niej) należy zastosować drzwi bez progów, odpowiednio przystosowaną miskę ustępową i umywalkę oraz uchwyty ułatwiające korzystanie z urządzeń higieniczno-sanitarnych.
• Szafki szkolne – najczęściej umiejscowione na korytarzach i w szatniach, są ważnym elementem infrastruktury higieniczno-sanitarnej w szkołach. Szafki ubraniowe również powinny być odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne – warto połączyć wytrzymały korpus metalowy i drzwi z HLP lub LPW, które są dostępne w wielu wariantach stylistycznych (różne kolory i dekory). Płyty HLP i LPW mają jeszcze tę zaletę, że są łatwe w utrzymaniu w czystości: sprawnie zmywa się z nich nawet graffiti.
• Podłoga – należy ją wykonać z antypoślizgowych materiałów; nawet mokra (tuż po myciu) nie powinna stanowić zagrożenia dla uczniów.

Szkoła jest ponadto zobowiązana zapewnić uczniom:

• ciepłą i zimną bieżącą wodę;
• środki higieny osobistej (mydło, ręczniki papierowe lub suszarki do rąk, papier toaletowy);
• czystość i pełną sprawność techniczną urządzeń higienicznosanitarnych.

Toaleta w przedszkolu: przepisy sanitarne

Przedszkolakom trzeba zapewnić szczególne warunki, gdyż rozłąka z opiekunami jest dla nich jeszcze trudniejsza. Stąd już na wejściu wnętrze ośrodka powinno zapraszać i zachęcać, ograniczając w ten sposób stres – podobnie warto postąpić z wyposażeniem sali głównej i toalet.

Toalety dla maluchów również reguluje omawiane wyżej rozporządzenie w sprawie warunków technicznych. Co więcej – znajdują się w nim specjalne zapisy dotyczące WC w przedszkolach. Oddzielne wytyczne sanitarne opracowano natomiast dla punktów przedszkolnych i zespołów wychowania przedszkolnego – zebrano je w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.

• Umywalki i miski ustępowe – obowiązują takie same przepisy, jak w szkołach, czyli potrzebna jest co najmniej jedna umywalka i jedna miska ustępowa na każde 20 podopiecznych.

W przypadku prowadzenia wychowania przedszkolnego w innej formie niż przedszkole lub oddział przedszkolny w szkole należy przystosować lokal zgodnie z przywołanym rozporządzeniem w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego. W akcie tym ustanowiono, że np. punkt przedszkolny powinien zapewnić co najmniej jedną umywalkę i jedną miskę WC na każde 15 dzieci. Dokument ten precyzuje również inne warunki sanitarne, np. dostęp do brodzika (do podmywania dzieci) oraz bieżącej wody zimnej i ciepłej, której temperatura nie powinna przekraczać 35–40 stopni.

• Kabiny WC dla przedszkoli – zgodnie z §85 ust. 5 w przedszkolach i innych formach opieki przedszkolnej dopuszcza się stosowanie ścianek i drzwi niższych niż w szkołach, o minimalnej wysokości 1,5 m. Standardowo kabiny dla dzieci mają szerokość 80 cm, wysokość 150 cm i głębokość 120 cm, więc są znacznie mniejsze niż te dla dorosłych. 

Takie „małe WC” nie może jednak w niczym innym ustępować standardowej toalecie. Dlatego kabiny zwykle wykonuje się z  płyt HPL lub LPW, które są odporne na uszkodzenia i wilgoć i łatwe w utrzymaniu w czystości. Płyty są też atrakcyjnie wykończone – dostępne w różnych kolorach i dekorach, dzięki czemu tworzą przestrzeń atrakcyjną dla maluchów. Kabiny muszą być ponadto bezpieczne: pozbawione ostrych kantów i wystających elementów.

Jednym z najchętniej wybieranych systemów kabin do toalet przedszkolnych jest nasz AQUARI z opatentowanym systemem bezpiecznych palców. Chowamy zawiasy wewnątrz okrągłych profili aluminiowych, więc maluch nie przytrzaśnie sobie palców między drzwiami a ościeżnicą. W systemie stosujemy ponadto zawiasy grawitacyjne (zamiast tradycyjnych sprężynowych): drzwi poruszają się delikatnie i nie są w stanie uderzyć z impetem dziecka.

• Toalety – w przedszkolu ogromne znaczenie ma wysokość, na jakiej zamontowane są deski sedesowe. Trzeba też wziąć pod uwagę to, że niektóre dzieci dopiero zaczynają się przestawiać z używania nocnika na korzystanie z prawdziwej toalety.

Zalecenia dotyczące wysokości montażu miski WC są różne, ale standardowo wynoszą w zależności od wieku dzieci od 26 cm (dzieci poniżej 3 lat) do 32 cm (powyżej 3 lat). Gdy nie można zamontować sedesów na różnych wysokościach, warto stosować nakładki na miskę WC i podpórki, które ułatwiają korzystanie z toalety młodszym i niższym dzieciom. Sedes dobrze jest wyposażyć w płynnie opadającą klapę, bezpieczną najmłodszych dzieci (bez ryzyka przytrzaśnięcia palców).

• Umywalki – je również należy zamontować na wysokości odpowiedniej dla wieku dziecka. Zalecane wartości wynoszą maksymalnie 50 cm dla dzieci do 3. roku życia i 55–65 cm w przedziale wiekowym 3–6 lat. Warto zwrócić uwagę na zaokrąglone krawędzie i brak wystających elementów. Świetnym rozwiązaniem jest zabudowa z HLP, która ukrywa instalację (bezpieczeństwo i estetyka), ale też zapewnia do niej łatwy dostęp.
• Szafki – przeważnie znajdują się w korytarzu, ale także w łazience. Niektóre przedszkola stosują jeszcze takie rozwiązania – dzieci chowają w szafkach swoje przybory higieniczne. Szafki szkolne i przedszkolne dostosowuje się do wzrostu dziecka, a same fronty i ściany szafek wykonuje zwykle z lekkiej i odpornej płyty LPW. Dzięki zastosowaniu tego materiału meble można pięknie wpisać w aranżację wnętrza i dostosować do oczekiwań dzieci. Szafki przedszkolne i szkolne powinny mieć atest PZH i certyfikat CE.

Toaleta dostosowana do potrzeb dziecka w wieku przedszkolnym musi być dla niego na tyle wygodna, aby maluch mógł i chciał samodzielnie korzystać z WC.

Uwaga! W pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych w przedszkolu i szkole nie należy montować monitoringu (chyba że jest to konieczne i nie narusza godności oraz dóbr osobistych podopiecznych).

Łazienka szkolna lub przedszkolna z ALSANIT: kompleksowe wyposażenie sanitarne

W zakresie wyposażenia toalet szkolnych i przedszkolnych oferujemy swoje usługi – nasza firma ALSANIT jest europejskim liderem zabudowy pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Projektujemy i produkujemy z uwzględnieniem norm, wymogów i obowiązujących atestów. Tworzymy rozwiązania specjalnie dla szkół i przedszkoli, np. system bezpiecznych palców. Opracowaliśmy też największą ofertą materiałową na rynku, która obejmuje metal, płyty HLP i LPW czy szkło. Współpracę z naszą firmą wyróżnia również bezpieczna dostawa w systemie drzwi do drzwi. Ułatwiamy i przyspieszamy wyposażenia inwestycji: zapraszamy!

Skontaktuj się z nami – wspólnie zaprojektujemy toalety i inne pomieszczenia higieniczno-sanitarne dla Twojej szkoły lub przedszkola.

Zapytaj – doradzimy!

Skontaktuj się z nami, wspólnie zaprojektujemy elementy infrastruktury sanitarno-higienicznej dla Twojej szkoły lub przedszkola.