Dla osób z niepełnosprawnością zmaganie się z barierami architektonicznymi to codzienność. Mimo że wiele projektów zakłada przystosowanie do wózków inwalidzkich, krajobraz miejski nadal pozostawia wiele do życzenia pod względem dostępności dla obywateli z trudnościami z poruszaniem się. Czy sytuacja ta jest natomiast regulowana w budynkach użyteczności publicznej i w miejscach pracy? Dowiedz się, jakie warunki musi spełniać przebieralnia dla niepełnosprawnych w takich miejscach jak baseny czy szatnie pracownicze.
Wymogi przy szatni dla osób niepełnosprawnych
Przystosowanie miejsca pracy do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich nie wynika tylko z dobrej woli pracodawcy. Jeśli zatrudnia on osoby niepełnosprawne, zgodnie z § 48 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy: powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności.
Ponadto § 5 załącznika nr 3 do rozporządzenia wskazuje, że pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.
Zgodnie z § 76 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych zalicza się m.in. szatnie i przebieralnie. Muszą więc zostać dostosowane do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, jeśli będą przez nie użytkowane. Szczegółowe warunki, które musi spełnić, zostały opisane w § 86 ust. 1:
W budynku na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób przez:
- zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5 × 1,5 m;
- stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progów;
- zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustępowej i umywalki, a także jednego natrysku, jeżeli ze względu na przeznaczenie przewiduje się w budynku takie urządzenia;
- zainstalowanie uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higienicznosanitarnych.
Ważnym z punktu widzenia bezpieczeństwa osób poruszających się na wózkach inwalidzkich zapisem zawartym w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury jest § 302 ust. 3: w pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt dzieci oraz osób niepełnosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania należy umieszczać osłony, ochraniające od bezpośredniego kontaktu z elementem grzejnym. Wymóg ten musi więc spełnić też szatnia dostosowana do wózków inwalidzkich.
Szatnia dla osób z niepełnosprawnościami - praktyczne wskazówki
Powyższe przepisy wskazują jasno, że pomieszczenie, z którego będą korzystać osoby z niepełnosprawnością, powinno spełniać uwarunkowane prawnie wymogi. Nie jest to jednak równoznaczne z przeznaczeniem tej szatni lub przebieralni tylko dla nich. Niemniej jednak jest to zalecane i często stosowane rozwiązanie, które pozwala na zapewnienie pracownikom lub klientom basenów i innych obiektów użyteczności publicznej niezbędnej intymności i bezpieczeństwa. Damskie szatnie basenowe są bowiem nierzadko pełne biegających dzieci, które mogą, nieumyślnie, stanowić niebezpieczeństwo dla osoby mającej problemy z samodzielnym poruszaniem się. Ważne też, by do przebieralni dla niepełnosprawnych mógł wejść także opiekun.
Obok szatni pracowniczych czy basenowych znajdują się zazwyczaj sanitariaty z umywalniami i kabinami prysznicowymi. Przeznaczając tę instalację dla osób z trudnościami w poruszaniu się, należy dostosować się również do § 302 ust. 4: w budynkach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci i osób niepełnosprawnych, w instalacji wody ciepłej powinny być stosowane termostatyczne zawory mieszające z ograniczeniem maksymalnej temperatury do 43oC, a w instalacjach prysznicowych do 38oC, zapobiegające poparzeniu.
Wyposażenie szatni dla niepełnosprawnych
Samo dostosowanie wielkości szatni do wózków inwalidzkich to jednak nie wszystko. Należy jeszcze zapewnić do niej odpowiedni dostęp w postaci pochylni lub windy. Oprócz tego ważne jest wyposażenie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Dla osoby poruszającej się na wózku lub mającej inny typ niepełnosprawności związanej z ograniczeniem ruchu ważna jest wygoda i intymność w szatni. Żeby jej to zapewnić, warto zainwestować w przegrody z wydzieloną półką i częścią pozwalającą na zawieszenie odzieży. Dodatkowe komponenty kabiny nie będą zmoczone, ponieważ oddziela je kotara. Dzięki temu osoba niepełnosprawna może mieć wszystkie niezbędne rzeczy w zasięgu ręki. Alsanit proponuje do takich projektów przegrody typu „T” lub „F”, które doskonale sprawdzą się w pomieszczeniach dostosowanych do osób z trudnościami w poruszaniu się.
Jeśli natomiast chodzi o uregulowania prawne, § 81 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury wskazuje:
Kabina natryskowa zamknięta, z urządzeniami przystosowanymi do korzystania przez osoby niepełnosprawne poruszające się na wózkach inwalidzkich, powinna mieć powierzchnię nie mniejszą niż 2,5 m2 i szerokość co najmniej 1,5 m oraz być wyposażona w urządzenia wspomagające, umożliwiające korzystanie z kabiny zgodnie z przeznaczeniem.
Osoby z niepełnosprawnością to nie tylko te poruszające się na wózku inwalidzkim. Może zdarzyć się, że z przebieralni będzie chciała korzystać osoba posiadająca protezę lub poruszająca się przy pomocy kul. Żeby mogła bezpiecznie zostawić sprzęt medyczny w szatni, potrzebna jej będzie odpowiedniej wielkości szafka. Przystosowując więc pomieszczenie higieniczno-sanitarne dla niepełnosprawnych, warto wybrać większe modele szaf ubraniowych - koniecznie w kształcie prostokąta, z zamkiem znajdującym się odpowiednio nisko. Ponadto należy zrezygnować z umieszczenia szafek w kolumnach jedna nad drugą. W ofercie Alsanit znajdują się szafki BHP, które z łatwością można dostosować do każdego projektu szatni dla osób niepełnosprawnych.
Tym razem mamy na myśli przegrody służące do komfortowej zmiany odzieży, a nie całe pomieszczenie także zwane przebieralnią. Tak jak kabiny i korytarze w szatni, przegrody te powinny mieć odpowiednią szerokość, która umożliwi wjazd wózkom inwalidzkim i zapewni osobie korzystającej z przebieralni wystarczającą ilość miejsca.
4. Ustępy
Przebieralnia dla niepełnosprawnych powinna sąsiadować z odpowiednio przystosowanymi dla nich kabinami WC. W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury można znaleźć przepis mówiący o szerokości drzwi do kabin ustępowych otwieranych na zewnątrz - w przypadku osób niepełnosprawnych jest to co najmniej 0,9 m (§ 85 ust. 1 pkt 3).
Szatnia dla niepełnosprawnych - cena
Koszt wykonania projektu pomieszczenia higieniczno-sanitarnego jest uzależniony od ustaleń z klientem, dzięki czemu można wziąć pod uwagę wszystkie specyficzne cechy obiektu. Na pewno ważnym czynnikiem jest wielkość i liczba szafek ubraniowych, kabin oraz przebieralni, które może pomieścić szatnia z udogodnieniami dla niepełnosprawnych. W przypadku budowy przebieralni basenowej należy wziąć pod uwagę tylko producentów oferującej wysokiej jakości materiały, takie jak płyty HPL, które są odporne na wilgoć i mikroorganizmy.
FAQ:
1. Kiedy należy przystosować szatnię do potrzeb osób niepełnosprawnych?
Przepisy wskazują, że na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, zawsze co najmniej jedno pomieszczenie sanitarno-higieniczne (czyli m.in. szatnia lub przebieralnia) powinno być dla nich odpowiednio przystosowane.
2. Jak wyposażyć szatnie dla osób z niepełnosprawnościami?
Szafki, kabiny prysznicowe oraz przegrody do przebierania muszą być dopasowane tak, by zapewniały dużą swobodę ruchu i wystarczająco miejsca. Warto więc wybrać duże szafki zamykane na dole, kabiny z półką i wieszakiem oddzielonymi kotarą oraz szerokie przegrody do zmiany odzieży.
3. Ile kosztuje wyposażenie przebieralni dostosowanej do wózków inwalidzkich?
Zależy to głównie od wielkości przestrzeni przeznaczonej na przebieralnię i jej wyposażenia, czyli liczby kabin, szafek, przegród itp., dlatego nie można jednoznacznie określić kosztu inwestycji.
