Szatnie pracownicze: przepisy, podstawa prawna

Polskie prawo narzuca szczegółowe wymagania, jakie spełniać powinny szatnie przeznaczone dla pracowników. Przepisy regulują konieczność organizacji takiego pomieszczenia, wyposażenie szatni i panujące w niej warunki; wytyczne są uzależnione od liczby zatrudnionych pracowników i rodzaju wykonywanej pracy. 

Zasady dotyczące szatni pracowniczych ustawodawca zebrał w kilku aktach:

• Ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2025.277);
• Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.2003.169.1650), zwłaszcza w Załączniku nr 3 („Wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych”);
• Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2022.1225).

W świetle przepisów szatnie pracownicze to pomieszczenie higienicznosanitarne (obok m.in. umywalni, sanitariatów, pomieszczeń do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej czy pomieszczeń do wypoczynku). Warto więc zwrócić uwagę także na zapisy dotyczące pomieszczeń higienicznosanitarnych, które obowiązują również szatnie, choć o nich wprost nie mówią.

Przepisy BHP: szatnia pracownicza – przepisy ogólne

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne – ich rodzaj, liczbę i wielkość dostosowuje się do liczby zatrudnionych, rodzaju i warunków pracy oraz stosowanych technologii.

Szatnia dla pracowników: obowiązek urządzenia szatni

• Pracodawca zatrudniający do 20 osób może zorganizować przestrzeń do przechowywania odzieży własnej, roboczej i ochronnej (np. szafki pracownicze) w jednym pomieszczeniu socjalnym, w którym znajdują się też np. umywalki i miejsce do spożywania posiłków. Pod jednym warunkiem – w zakładzie nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub szczególne wymagania sanitarne, a pracownicy wykonują prace czyste.
• Pracownicy biurowi mogą przechowywać odzież w pomieszczeniach pracy, ale powinni to robić w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach (należy przygotować np. szafki ubraniowe, wieszaki).
• W pozostałych przypadkach odzież powinna być przechowywana w szatniach. Szatnie należy urządzić oddzielnie dla kobiet i mężczyzn, chyba że na jednej zmianie pracuje do 10 pracowników, którzy mogą korzystać z tych pomieszczeń oddzielnie.

W zależności od warunków i rodzajów pracy pracodawca musi również zorganizować konkretny typ szatni (do przechowywania odzieży własnej pracowników, do przechowywania odzieży roboczej, szatnię podstawową lub przepustową).

Ogólne warunki i wyposażenie szatni pracowniczej

• Szatnię należy zorganizować w budynku, w którym zatrudnieni pracują, bądź w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, w oddzielnym lub wydzielonym pomieszczeniu.
• Szatnie pracownicze powinny być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi i stosownymi polskimi normami. Minimalna temperatura w szatni pracowniczej wynosi 24°C (pomieszczenie przeznaczone do rozbierania się, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych). W szatni należy zapewnić co najmniej czterokrotną wymianę powietrza na godzinę (powyżej 25 pracowników: wentylację mechaniczną).
• Pomieszczenie na szatnię powinno mieć wysokość co najmniej 2,5 m (do 2,2 m w świetle, jeśli jest usytuowane w suterenie, piwnicy bądź na poddaszu).
• W szatni należy zapewnić miejsca siedzące dla co najmniej 50% pracowników na najliczniejszej zmianie. Jeśli praca powoduje znaczne zabrudzenie odzieży lub odzież robocza musi spełniać szczególne warunki, to w zespole szatni powinny znajdować się również urządzenia do odkażania, odpylania i suszenia odzieży oraz czyszczenia obuwia (zależnie od potrzeb).
• Minimalna odległość pomiędzy szafkami w szatni (szerokość przejścia) wynosi 1,5 m; przejście między rzędem szaf a ścianą powinno liczyć co najmniej 1,1 m. Szafki socjalne montowane w szatni pracowniczej muszą spełniać wymagania stosownych polskich norm.
• W zespole szatni powinny się znajdować łatwo dostępne dla pracowników umywalnie, które zapewniają bezkolizyjny ruch osób już umytych i przebranych w odzież własną oraz pozostałych pracowników.
• W szatni nie należy montować monitoringu, chyba że jest on niezbędny i nie narusza dóbr osobistych pracowników.

Szatnia pracownicza: wymagania szczegółowe

Pozostałe wytyczne dla szatni pracowniczych zależne są od tego, czym zajmują się pracownicy zatrudnieni w firmie, w jakich warunkach pracują i jakie wymagania należy spełnić w zakładzie. 

Szatnie odzieży własnej pracowników

Szatnia odzieży własnej powinna być wyposażona w szafki indywidualnego użytku dla każdego pracownika. Pracodawca musi zapewnić co najmniej 0,3 m² wolnej powierzchni podłogi na jedną osobę. Gdy warunki pracy na to pozwalają, można urządzić szatnię wieszakową (ale musi ją obsługiwać wyznaczony do tego celu personel). Jeśli pracownicy zmieniają odzież na ubrania robocze, należy przygotować w niej oddzielne pomieszczenia dla kobiet i mężczyzn (lub kabiny) oraz miejsca siedzące dla co najmniej 30% pracowników najliczniejszej zmiany.

Szatnie odzieży roboczej i ochronnej

Szatnię odzieży roboczej i ochronnej należy urządzić niezależnie od szatni odzieży własnej, jeżeli praca powoduje znacznie zabrudzenie odzieży lub odzież musi spełniać szczególne wymagania higienicznosanitarne. W niej także obowiązują wymogi przygotowania co najmniej 0,3 m² wolnej przestrzeni podłogi i indywidualnej szafki dla każdego pracownika. Ponadto szatnia odzieży roboczej musi być bezpośrednio połączona z umywalnią, natryskami i szatnią odzieży własnej.

Szatnia podstawowa

Można ją urządzić zamiast dwóch oddzielnych szatni, jeśli zabrudzenie odzieży ochronnej nie powoduje zanieczyszczenia odzieży własnej pracowników. Szatnia podstawowa powinna być połączona z umywalnią. Należy w niej zapewnić każdemu pracownikowi więcej przestrzeni (0,5 m²) i dwie szafy pojedyncze lub jedną podwójną (umożliwić przechowywanie oddzielnie odzieży własnej oraz roboczej i ochronnej).

Szatnia przepustowa

Szatnia przepustowa jest obowiązkowa wówczas, gdy praca wiąże się ze stosowaniem lub wydzielaniem się substancji m.in. trujących, zakaźnych, drażniących lub o nieprzyjemnym zapachu bądź z intensywnym zabrudzeniem (np. zapyleniem). Należy w niej wydzielić dwie części: na odzież własną oraz odzież roboczą i ochronną, które muszą spełniać wymagania wyznaczone dla tych typów szatni (jak wyżej). Ruch między częściami szatni przepustowej powinien się odbywać poprzez sanitariat z natryskami.

Podczas urządzania szatni dla pracowników warto skorzystać z pomocy specjalistów ALSANIT: europejskiego lidera wyposażenia zakładów pracy. Dobrze doradzimy i dostarczymy kompletne wyposażenie szatni oraz sanitariatów – pomożemy zrealizować inwestycję szybko i wygodnie. Zapraszamy do kontaktu.

Zapytaj – doradzimy!

Skontaktuj się z nami, wspólnie zaprojektujemy elementy infrastruktury sanitarno-higienicznej dla Twojej szkoły lub przedszkola.

FAQ:

1. Czy pracodawca ma obowiązek zapewnić szatnię pracowniczą?

Tak, z dwoma wyjątkami. Jeżeli firma zatrudnia do 20 osób, które pracują w czystych i bezpiecznych warunkach, można wydzielić miejsce do przechowywania odzieży w jednym pomieszczeniu socjalnym. Również pracownicy biurowi mogą przechowywać odzież w pomieszczeniu pracy, w specjalnie wydzielonym miejscu.

2. Czy pracodawca musi zapewnić oddzielne szatnie dla kobiet i mężczyzn?

Tak, chyba że w zakładzie zatrudnionych jest do 10 pracowników na jednej zmianie (lub 5 w przypadku szatni wieszakowej). Wówczas należy zapewnić możliwość osobnego korzystania z szatni lub przygotować oddzielne kabiny do zmiany odzieży.

3. Ile m² na pracownika powinno przypadać w szatni?

Każdemu pracownikowi należy zapewnić co najmniej 0,3 m² (szatnia odzieży własnej oraz szatnia odzieży roboczej) lub 0,5 m² (szatnia podstawowa: połączona) wolnej powierzchni podłogi.